50, 52 · 15, 16 · 10,11
Scharrelaar
CDNA beoordeelsoort: ja
Coracias garrulus · European Roller
Soort broedt in Zuid- en Oost-Europa, Noord-Afrika en West-Azië; overwintert in tropisch Afrika.
De pre-1980 gevallen van de soort zijn niet herzien. Gevallen van vóór 1900 staan vermeld in Eykman et al (1949). Voor 1900-68 zijn alleen de door Kist et al (1970) genoemde gevallen opgenomen, inclusief onbevestigde gevallen (#).
Er bestond verwarring over de gegevens van een aantal 19e-eeuwse specimens. Bij het vergelijken van Albarda (1897) en Boekema et al (1983) is duidelijk dat het eerste door Eykman et al (1936) vermelde geval foutief gedateerd was op 1885 in plaats van 1855. Dit werd bevestigd door het etiket van een specimen afgestaan door P J Baron van Pallandt van Duinrell, Zuid-Holland, dat in september 1996 aanwezig was in ZMA (Cornelis Hazevoet in litt, contra Ardea 15: 29-30, 1926). De precieze plaats (provincie) van een waarneming vermeld door Eykman et al (1936) voor mei 1885 te Zevenhuizen blijft onduidelijk (Groningen of Zuid-Holland). De soort is ondanks het toegenomen aantal vogelaars steeds minder vaak waargenomen. Daarbij moet men zich overigens bedenken dat liefst de helft van de 46 gevallen tot en met 1975 als onbevestigd te boek staat. Vooral na 1982 werd de soort nauwelijks nog gezien en in 1983-2004 werd hij in slechts zes van de 22 jaren vastgesteld. Dit stemt overeen met het feit dat hij in Noord-Europese landen als Denemarken, Duitsland en Zweden als broedvogel is verdwenen waarbij de grootste afname plaatsvond sinds 1950. Drie kwart van de gevallen tot 2000 was in het voorjaar, van 4 mei tot eind juni. Er zijn tot 2015 behalve een behoorlijk aantal gevallen uit juli-augustus ook acht in het najaar waarvan de gevallen in november 1891 en december 1975 onwaarschijnlijk laat zijn. Het december-geval is niet gedocumenteerd en zou moeten worden herzien. Alleen in 1968, (vermoedelijk) 1969 en 1971 bleef een vogel langer dan een week aanwezig. Vrijwel alle gevallen tot 2015 hadden betrekking op één exemplaar; vier gevallen betroffen twee exemplaren. Het hoogste aantal komt uit Gelderland hetgeen samen met het hoge aantal voor Overijssel een oostelijk overwicht illustreert. De vier vogels van 2001-16 bevonden zich echter in Noord- en Zuid-Holland.
Zeldzame vogels van Nederland [2001]; ABvdBerg [2016]
datum | prov, gemeente | |||
---|---|---|---|---|
1. | 31 mei 1855 | ZH | Wassenaar | |
2. | juli 1885 | UT | Utrechtse Heuvelrug | |
3. | november 1891 | OV | Ommen | |
4. | september 1919 | OV | Dinkelland | |
5. | 3 oktober 1921 | OV | Dinkelland | |
6. | 4 mei 1924 | GE | Arnhem | |
7. | 6 mei 1934 | ZH | Wassenaar | |
8. | 22 juni 1935 | ZH | 's-Gravenhage | |
9. | juni 1936 | ZH | Hoeksche Waard | |
10. | 21 augustus 1936 | UT | Vijfheerenlanden | |
11. | 24 augustus 1936 | ZH | Wassenaar | |
12. | 2 juni 1941 | ZL | Goes | |
13. | 2 t/m 5 juni 1946 | FR | Terschelling | |
14. | augustus 1949 | ZL | Schouwen-Duiveland | |
15. | mei 1951 | ZL | Schouwen-Duiveland | |
16. | 4 juni 1954 | GE | Apeldoorn | |
15 t/m 16 juni 1954 | GE | Ede | ||
15 t/m 16 juni 1954 | GE | Arnhem | ||
15 juni 1956 | LI | Vaals | ||
17. | 24 t/m 27 mei 1958 | OV | Wierden | |
18. | 2 juli 1958 | FR | De Fryske Marren | |
19. | 8 mei 1959 | GE | Rozendaal | |
20. | 25 juni 1959 | GE | Arnhem | |
21. | 2 juli 1959 | GE | Apeldoorn | |
22. | september 1959 | GE | Voorst | |
23. | 14 mei 1960 | ZH | Voorne aan Zee | |
24. | 30 mei 1964 | UT | Leusden | |
25. | 30 t/m 31 mei 1964 | NH | Texel | |
26. | 19 mei 1966 | GE | Rheden | |
27. | 15 juni 1966 | NH | Texel | |
28. | 6 juni 1967 | FR | Opsterland | |
29. | 17 juni 1968 | FL | Noordoostpolder | |
30. | 23 juli 1968 | OV | Kampen | |
31. | 10 t/m 19 augustus 1968 | GE | Brummen | |
32. | 25 mei 1969 | GE | Harderwijk | |
18 juni 1969 | GE | Harderwijk | ||
33. | 26 t/m 28 mei 1969 | FR | De Fryske Marren | |
34. | 12 juni 1969 | FR | Ameland | |
35. | juni 1969 | FR | Schiermonnikoog | |
36. | 22 mei t/m 7 juni 1971 | FR | Ameland | |
37. | 30 mei 1971 | ZH | 's-Gravenhage | |
38. | 31 mei 1971 | NH | Texel | |
39. | 5 juni 1971 | GE | Ede | |
40. | 8 juni 1971 | FR | Terschelling | |
41. | 24 juni 1971 | FR | Ameland | |
42. | 14 juni 1972 | GE | Epe | |
43. | 28 mei 1973 | LI | Bergen (L) | |
44. | 25 juni 1974 | GE | Aalten | |
45. | 29 december 1975 | UT | Amersfoort | |
46. | 10 juli 1976 | LI | Roermond | |
24 april 1977 | FR | Ameland | ||
47. | 4 t/m 10 juni 1977 | NB | Boxtel | |
48. | 19 juni 1977 | DR | Westerveld | |
49. | 25 juni 1978 | DR | Westerveld | |
50. | 12 juni 1979 | NB | Gilze en Rijen | |
20 mei 1980 | NL | onbekend | ||
51. | 7 juni 1980 | NH | Texel | |
9 juni 1980 | OV | Hellendoorn | ||
52. | 13 juni 1980 | ZH | Wassenaar | |
53. | 10 mei 1981 | NH | Wormerland | |
54. | 21 t/m 26 mei 1982 | FL | Zeewolde | |
55. | 27 mei 1982 | NH | Bloemendaal | |
56. | 10 september 1982 | NH | Bergen (NH) | |
57. | 22 mei 1984 | LI | Brunssum | |
58. | 15 mei 1988 | ZH | Wassenaar | |
59. | 3 t/m 5 juni 1988 | LI | Bergen (L) | |
60. | 5 juli 1988 | UT | Utrechtse Heuvelrug | |
5 oktober 1991 | NH | Bloemendaal | ||
61. | 7 juni 1992 | DR | Westerveld | |
62. | 4 t/m 7 juni 1994 | ZL | Terneuzen | |
63. | 14 september 1994 | NH | Bergen (NH) | |
17 mei 1997 | NB | Deurne | ||
64. | 13 t/m 15 juni 1997 | GE | Ermelo | |
13 t/m 15 juni 1997 | GE | Ermelo | ||
65. | 18 t/m 19 juni 1998 | ZH | Alblasserdam | |
14 augustus 2004 | DR | Westerveld | ||
66. | 15 t/m 20 september 2005 | NH | Texel | |
20 september 2005 | FR | Súdwest-Fryslân | ||
15 mei 2007 | ZH | Leiden | ||
67. | 10 juli 2011 | ZH | Nissewaard | |
23 april 2014 | ZH | Delft | ||
68. | 14 juni 2015 | NH | Zandvoort | |
69. | 19 mei 2018 | FR | Ooststellingwerf | |
7 juni 2018 | ZH | Rotterdam | ||
8 juni 2018 | ZH | Ridderkerk | ||
70. | 24 t/m 26 september 2018 | NH | Texel | |
71. | 26 juni 2020 | GR | Het Hogeland | |
25 maart 2021 | NH | Den Helder | ||
72. | 24 t/m 25 mei 2022 | ZH | Dordrecht | |
73. | 21 t/m 23 augustus 2022 | NH | Bloemendaal | |
74. | 3 t/m 7 oktober 2022 | GE | Ede | |
75. | 1 t/m 3 juli 2024 | LI | Roerdalen (gemeente) |
één geval | aantal gevallen geclusterd, zoom in voor individuele gevallen | ||
vervolglocatie van een geval | geval binnen deze gemeente, hetzij geval niet nauwkeuriger bekend, of kwetsbare plaats |
waarneming.nl
waarneming.nl
waarneming.nl
waarneming.nl
waarneming.nl
waarneming.nl
waarneming.nl
waarneming.nl
waarneming.nl
waarneming.nl
waarneming.nl
waarneming.nl
waarneming.nl
waarneming.nl
waarneming.nl
Ornithologie van Nederland 1968
waarneming.nl
DB 16:174 actueel - Scharrelaar te Zaamslag
DB 19:149 actueel - Scharrelaar eindelijk weer twitchbaar
Scharrelaar, Zuidland, 10 Juli 2011, Frank Meeuwissen [youtube.com]
Scharrelaar, Zuidland, 10 Juli 2011, Frank Meeuwissen [youtube.com]
Scharrelaar, Zuidland, 10 juli 2011, Vincent Hart [youtube.com]
DB-Actueel online - Wat een rustig weekend in juli beloofde te worden ….. [dutchbirding.nl]
Scharrelaar, Amsterdamse Waterleidingduinen, 14 juni 2015, Frank Coenjaerts [youtube.com]
Zeldzame scharrelaar trekt bekijks op Texel [noordhollandsdagblad.nl]
Scharrelaar, Texel, 24 september 2018, Natuurdigitaal [youtube.com]
waarneming.nl